Regels voor het gebruik van foto’s op je website
Je wilt uiteraard geen torenhoge boete riskeren. Wat zijn nu de belangrijkste wetten en regels voor het gebruik van foto’s en afbeeldingen van internet?
Intellectueel eigendomsrecht
Wanneer je foto’s op een website plaatst, heb je altijd te maken het intellectuele eigendomsrecht (IE). Dit is een verzamelnaam voor een aantal rechten die gelden voor intellectuele creaties, zoals foto’s en afbeeldingen. Het intellectuele eigendomsrecht bestaat onder andere uit het auteursrecht en uitzonderingen hierop zoals het portretrecht.
Portretrecht
Wanneer op de foto één of meerdere personen herkenbaar in beeld zijn, dan heb je te maken met het portretrecht. Herkenbaar betekent hierbij herkenbaar voor bekenden van de geportretteerde of de geportretteerde zelf. Dus heb je zelf een foto gemaakt waarop andere personen staan, dan geldt hier ook het portretrecht op. Vraag toestemming aan die personen welke op de foto staan of je de foto mag gebruiken.
Auteursrecht
Het auteursrecht beschermt makers (auteurs) van bijvoorbeeld teksten, wetenschappelijk werk, kunst of foto’s. Ga er maar vanuit dat op nagenoeg alle foto’s en afbeelingen auteursrecht zit.
Voor het gebruik van een foto of afbeelding van internet (dat dus beschermd is door het Auteursrecht) heb je toestemming nodig. Het betalen van een redelijke vergoeding voor het gebruik van een ‘werk’ is dikwijls een voorwaarde van de toestemming. Die toestemming voor het gebruiken van een werk heet in juridische terminologie een ‘licentie’.
Op de website van het Auteursrecht.nl kun je meer lezen over het auteursrecht. En ook op de website van het Ondernemingsplein is meer informatie te vinden.
Wie is de rechthebbende?
Als je een bepaalde foto of afbeelding wilt gebruiken, dien je eerst toestemming te vragen aan de rechthebbende. Dit geldt dus ook als je deze foto of afbeelding op Google of internet hebt gevonden.
De rechthebbende is de maker van het werk. Maar dit kunnen ook meerdere makers zijn, bijvoorbeeld de fotograaf maar ook de styliste samen. Ook kan de rechthebbende de foto’s overgedragen hebben aan een ‘rechtsverkrijgende’. Bijvoorbeeld het persagentschap.
Zelfs op vakantiefoto’s heeft de maker auteursrecht. Dus altijd toestemming vragen aan de maker of je de afbeelding(en) op je website mag zetten.
De rechthebbende heeft een uitsluitend recht op het werk. Dat wil zeggen dat hij zelf mag bepalen of hij iemand toestemming geeft om zijn werk te gebruiken. Maar ook onder welke voorwaarden. Dit houdt meestal in dat de rechthebbende een vergoeding wil voor het gebruik van zijn werk. Die toestemming, al dan niet gebonden aan bepaalde voorwaarden, heet een licentie.
Als je niet weet wie de eigenaar van de foto of afbeelding is?
Soms weet je niet wie de eigenaar van een foto of afbeelding is. De eigenaar is bijna nooit Google. En ook niet altijd de eigenaar van een website. En al lijkt het voor de hand te liggen, het is ook niet altijd de maker van de foto of afbeelding zelf. Kortom een lastige zoektocht dus. Wat je in dit geval kunt doen, is Stichting Foto Anoniem inschakelen.
Foto of afbeelding plaatsten op je website zonder toestemming
Heb je toch een foto of een afbeelding op je website geplaatst zonder toestemming van de fotograaf, dan kan de fotograaf aanspraak maken op het auteursrecht. Dit is namelijk inbreuk op het auteursrecht wat geldt als een onrechtmatige daad.
Gevolg hiervan kan zijn dat de fotograaf eist dat je de foto van je verwijdert. Maar dit is dan de minste van je problemen. Hij kan je ook vragen om een redelijke vergoeding voor de tijd dat je het werk gebruikt hebt. En daarnaast kan dit verhoogd worden met een schadevergoeding. Maak je inbreuk op iemand’s auteursrechten ben je verplicht de geleden schade te vergoeden.
Oplossingen
Foto's zelf maken
Met het gebruik van zelfgemaakte afbeeldingen heb je dit probleem niet. Nou ja meestal niet dan. Staan hier meerdere personen op behalve jijzelf dan kun je wel te maken hebben met het ‘portretrecht’ zoals hierboven al beschreven is.
Creative Commons
Foto’s en afbeeldingen waarbij Creative Commons staat vermeld, geven je toestemming om het werk te gebruiken. De maker behoudt in dit geval wel de auteursrechten.
Vaak moet je wel de naam van de maker vermelden of je mag het werk niet voor commerciële doeleinden gebruiken. Er zijn meer verschillende Creative Commons licenties; 6 maar liefst. Op deze site is alles te lezen over Creative Commons licenties.
Stockfoto’s gratis downloaden
Er bestaat nog een CC0 variant hierop. Hierbij geeft de maker het auteursrecht aan het publieke domein vrij. Met andere woorden; vrij van auteursrechten voor zover dit wettelijk is toegestaan. Het werk kan zonder restricties gebruikt worden. Foto’s met zo’n CC0 licentie vind je op de populaire website Pixabay.
Je hebt meerdere websites waar je ‘gratis’ foto’s en afbeeldingen mag downloaden. Check voor de zekerheid toch altijd de licentie voor de afbeeldingen welke je wilt gaan gebruiken.
Voorbeelden van sites om gratis afbeeldingen te downloaden zijn:
Professionele fotograaf inhuren
Wil je verzekerd zijn van echt origineel materiaal waarvan je zeker weet dat je het kunt en mag gebruiken? Huur dan een professionele fotograaf in.
Met de foto’s van een professionele fotograaf schep je sowieso eenheid in je foto’s voor je website. Ook zijn deze op maat gemaakt dus perfect afgestemd op jou en je bedrijf.
Wat is de beste keuze, stockfoto's of professionele fotograaf?
Hierboven heb ik in het kort de mogelijkheden geschetst over foto’s van internet, foto’s zelf maken, gebruik van stockfoto’s en een fotograaf inhuren. In de blog ‘Stockfoto’s of fotograaf voor je website?’ wordt dieper ingegaan op deze verschillende mogelijkheden.
